FinTech (FinTek)
Akımı ve Etkileri
Finans sektörü ve daha da özel
olarak bankacılık, her zaman yoğun rekabetin yaşandığı oldukça dinamik ve aktif
bir sektördür. Bankalar bu yoğun rekabet ortamında rakiplerinden bir adım daha
önde olabilmek için sürekli bir gelişim ve dönüşüm çabası içerisindedir.
Teknolojik gelişmeler, bu yoğun rekabet ortamında bankaların farklılaşmak için
kullandıkları en önemli dayanak noktalarından birisi olmuştur. İlk ATM, ilk telefon bankacılığı, ilk
internet bankacılığı, ilk mobil bankacılık uygulaması gibi ilkleri hayata
geçirmek konusunda ülkemizdeki bankalar arasında kıyasıya rekabet yaşanmıştır. Günümüzde
ise sadece mobil/web kanallarından hizmet veren dijital bankacılık yapıları
konuşulmaya ve hatta uygulanmaya başlamıştır.
Bankalar, teknolojiden en üst
düzeyde yararlanmaya çalışırken, teknolojiyi yönetmek konusunda hayli zorlanmışlardır.
Takım elbiseli ve sert mizaçlı bankacılarla, daha rahat ve esnek çalışmayı
tercih eden, kot ve t-shirt giymek isteyen teknoloji profesyonellerin birarada
çalışması her zaman çok kolay olmamıştır. Bu durumu yönetmek için ülkemizdeki
kimi bankalar ayrı teknoloji şirketleri kurmuşlar bir kısmı ise organizasyon hiyerarşileri
içerisinde özel yapılar oluşturmaya çalışmıştır. Kimi bankalar da teknolojik
altyapılarını farklı teknoloji firmalarından tedarik etmeye çalışmışlardır.
Hangi yöntemle olursa olsun, her zaman teknolojiyi yönetmek bankacılık için
oldukça zor ve karmaşık bir iş olmuştur.
Bankalar ve teknoloji arasındaki
bu ilişki; son dönemde oldukça popüler olan FinTech akımıyla yepyeni bir boyut
kazanmıştır. Artık teknoloji bankalar için rekabet avantajı sağlayan bir kaynak
olmaktan çıkmış; teknolojik firmalar bankaların rakipleri olmaya
başlamışlardır. Teknoloji firmaları; temel bankacılık fonksiyonlarını müşterilerine
daha kolay ulaşılabilir şekilde ve daha ucuza sunarak bankalar için alternatif
haline gelmeye başlamışlardır. Örneğin ödeme (PayPal, Square, Stripe vs.), para
gönderme (TransferWise, Dwolla, Paypal vs.), kredi verme (Lending Cub, Credit
Karma vs.) gibi temel bankacılık konularında artık 1 milyar dolar değerlemenin
üzerine çıkmış (Union) önemli FinTech firmaları ortaya çıkmıştır. BitCoin ve
farklı CryptoCurrency çalışmaları ise, yepyeni bir para sistematiği oluşturup,
bankacılık dünyasını temelden sarsabilecek oluşumlara gebedir. Gerek teknolojik
yetkinlikleri (bulut, mobil ve büyük veri teknolojileri gibi), gerekse kendilerine
özgü çalışma kültürleriyle, FinTech firmaları müşterilere daha kullanışlı ve
daha ucuz ürünler ve hizmetler sunabilmekte ve bu ürünleri çok hızlı şekilde pazar
beklentilerine uygun olarak geliştirebilmekte ve günceleyebilmektedirler.
İlk dönemde bankaları
destekleyici firmalar olacağı tahmin edilen FinTech firmalarının, artık
bankalar için ciddi rakipler olduğu görülmeye başlamıştır. Önümüzdeki dönemde
bankacılık gelirlerinin ciddi oranlarda azalacağı ve FinTech firmalarının daha
da büyüyeceği yönünde önemli araştırma raporlarına rastlamak mümkündür. Diğer
taraftan da bankalar tarafında bu akıma reaksiyon olarak yenilikçi yaklaşımlar
ve çözümler de görmek mümkündür. Bankaların inovasyon ve Ar-Ge merkezleri
oluşturduğunu, çeşitli yarışmalar (hackathon)
ve desteklerle yenilikçi fikirleri yakalamaya ve geliştirmeye
çalıştırdıkları gözlemlemekteyiz.
Ülkemizde doğal olarak FinTech
akımından etkilenmekte ve bu alanda birtakım çalışmalar yapılmaktadır. Örneğin
Borsa İstanbul ve Boğaziçi Üniversitesi işbirliği ile finansal teknolojiler
konusuna özgü tematik bir teknokent açılmıştır. Ülkemizde Paraşüt, Iyzico, Inial, mobilexpress,
konutkredisi.com.tr gibi farklı FinTech firmaları da yenilikçi ürün ve
hizmetleriyle büyümektedirler. Ayrıca bankalarımız da finansal teknojileri
destekleme ve hızlandırma amacıyla yeni programlar oluşturmakta ve yine çeşitli
yarışmalar (hackathon) yaparak yenilikçi fikirleri hayata geçirmeye
çalışmaktadırlar.
Dr. Ersin Ünsal
Mirsis Bilgi
Teknolojileri
Proje Yöneticisi
Proje Yöneticisi